Vanitas vanitatum, czyli marność nad marnościami i wszystko marność to poczucie kruchości życia wobec wielkości świata, również wskazanie, że koniec człowieka jest nieunikniony. Słowa vanitas vanitatum pochodzą z pierwszych zdań księgi Koheleta. Treścią księgi są rozważania nad sensem życia ludzkiego. Autor księgi twierdzi, że ludzka egzystencja to „ gonienie za wiatrem” . Za bezsensowne trzeba uważać wysiłki zmierzające do osiągnięcia trwałego szczęścia. Nie przynoszą go ani bogactwa i słowa, ani nieograniczone używanie rozkoszy, ani mądrość. Ostatecznie spotyka wszystkich ten sam los – śmierć.
Motyw vanitas vanitatum pojawia się już w Księdze Rodzaju, kiedy to Bóg przemawia do Adama i Ewy tymi oto słowy: „Prochem jesteś i w proch się obrócisz”. Słowa te obrazują szybkość egzystencji, która jest we wszechświecie chwilą niezauważalną. Antyczni myśliciele także nie stronili od rozważań na temat przemijania. Heraklit z Efezu, przyrównał całe ziemskie istnienie do rzeki, która nigdy nie stoi w miejscu. Podkreślał fakt przemijania, twierdząc, że nigdy nie można wejść po raz drugi do tej samej rzeki. Słowa tego filozofa sparafrazowała wiele wieków później Wisława Szymborska, pisząc: „ Nic dwa razy się nie zdarza i nie zdarzy”.