Szewcy Stanisław Ignacy WItkiewicz

Posted on

Pisarz posłużył się groteską jako formą artystycznego przekazu i przejaskrawień by poprzez świadomą deformacje postaci wydarzeń uwypuklić zło jakie niesie rewolucja i wszystkie systemy władzy totalitarnej opartej na dyktaturze. Witkiewicz widział w rewolucji zagrożenie dla indywidualizmu człowieka, jego duchowych przeżyć. Przerażało go wyzwolenie się prawa do nienawiści i zabijania ludzi w sposób bezwzględny i cyniczny tylko dlatego, że urodzili się w niewłaściwej grupie społecznej. Piękne hasło rewolucji „dobro ludu” w praktyce stało się pustym sloganem. Uniformizm, standaryzacja w życiu, rozwój urbanizacji i techniki zostały potraktowane jako zagrożenie dla dotychczasowej kultury i cywilizacji. Władza oparta na dyktaturze zagraża przeciętnemu człowiekowi. Ludziom nie odpowiada ustrój kapitalistyczny bo jest zróżnicowanie majątkowe, różny standard warstw społecznych. Szewcy chociaż pracują, żyją biednie, inaczej bo lepiej żyje prokurator Scurvy, przedstawiciel burżuazji i arystokratka, kobieta wyzwolona księżna Irina. Zazdrość i poczucie poniżenia budzi nastroje rewolucyjne wśród szewców. Ich dążenia do władzy uprzedził prokurator przejmując władzę jako dyktator przyjmując ustrój faszystowski. Miał wsparcie w grupie bojówkarzy „dziarskich chłopaków”. Nowa władza zaczyna rządy od aresztowania szewców i dręczenia ich brakiem pracy. Przymusowe bezrobocie staje się źródłem cierpienia więźniów. Faszyzm w dramacie to ustrój silnej władzy i ślepego posłuszeństwa poddanych. Gwarancją utrzymania takiego systemu jest dobrze zorganizowana karna policja<–4–>. Dowodem bezwzględności tej władzy jest stosunek syna do ojca. Szewc Sajetan został uwięziony przez syna, będącego w oddziale „dziarskich chłopców”. Udaje się przejąć władzę szewcom i wprowadzają ustrój komunistyczny. Prokurator zostaje uwięziony, szewcy głoszą kult pracy. Posiadanie władzy odmienia ludzi. Chcą tylko dostatniego i godnego życia. Idee znikają. Teraz szewcy posługują się siłą. Usuwają nieposłusznego szewca Sajetana marzącego o ideałach. Witkiewicz ukazał jeszcze jeden przewrót społeczny „technokratów”. Technokracja to rządy urzędników, dyrektorów, techników, którzy szczęście narodu widzą w zdobyczach nauki i techniki. A to łączy się z automatyzacją życia i uderza w indywidualizm człowieka. Człowiek zostaje odczłowieczony, pozbawiony dotychczasowej kultury. Staje się bezduszną maszyną. Ukazane w utworze przewroty społeczne prowadzą do pesymistycznych wniosków i budzą lęk człowieka przed przyszłością. Bohaterowie chcą zdobyć władzę a pisarz ukazuje jak władza ich deprawuje. Zdobycie i posiadanie władzy jest traktowane jako korzystanie z przywilejów. Władza daje zaszczyty, poczucie wyższości, profity. Symbolem posiadania władzy staje się prawo do „ładnych dziwek i dużej ilości piwa”. Władza wyzwala obłudę, fałsz wobec społeczeństwa. Następuje rozdźwięk między słowami, hasłami a codzienną praktyką. Dzięki formie groteski Witkiewicz odsłonił w „Szewcach” http://szewcy.klp.pl/a-6396.html zło rewolucji i dyktatorskich rządów.

Dodaj komentarz

Twój adres email nie zostanie opublikowany. Pola, których wypełnienie jest wymagane, są oznaczone symbolem *